درهیچ
جای دنیا مکانی خوشبخت و از جهت زیبایی و آسایش همچون خانه وجود ندارد.،
به هرجا که سفر کردیم و به هر مکانی که فرود آمدیم ، بهتر از خانه ای که
در آن خوشبختی سایه انداخته است نیافتیم .

خانه ی خوشبخت خانه ای
است که در آن دشمنی و درگیری وجود ندارد ، نه سخنان طعنه زننده وسخت شنیده
می شود و نه انتقادهای تلخ . خانه ای است که افراد خانواده به آن پناه می
برند و و در او راحتی و آرامش وآسایش را می یابند.

مسولیت ایجاد
خوشبختی محیطی بر دوش والدین قرار می گیرد ولی ما در این بحث خواستیم که
ابتدا مشخص کنیم چگونه زن میتواند با زیرکی و دانش و خوش رفتاریش ابتدا
شوهر وسپس خانه اش را خوشبخت کند .

1 - به یاد داشته باش که تو
مسئول سعادت همسر و فرزندانت هستی و بدان که اگر شوهر از تو راضی باشد
همین تو را وارد بهشت می کند . رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرموده :«
همانا اگر زنی وفات کرد در حالی که شوهرش از او راضی است پس وارد بهشت می
گردد».

2 - شوهر ت را به عملی بالاتر از توانش وادار نکن رغبات و
خواهشات خودت را یکدفعه جمع نکن و ( وبه او نده ) تا به تگنا نیفتدو از تو
فرار نکندواگر بر خواهشات زیادت اصرار کنی همه ی آنها را و حتی خود تورا
به طور کامل رد می کند بدون هیچ تاسف و پشیمانی. و این گفته عمر بن
عبدالعزیر را به خاطر داشته باش که به فرزندش گفت : " من می ترسم از اینکه
مردم را یکدفعه به تمام امور حق وادار کنم و آنها همه ی حق را رد کنند و
نپذیرند." از علی رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم
فرمودن: « خداوند زنی را که با همسرش صاف و ساده و ظریف است و خود را از
دیگران امتناع می کند ، دوست دارد».

3 – او را مکلف نکن که تمام
صفات و فضایل و مکارم را که مایلی در او جمع شوند به یکباره در او حلول
کنند چون بسیار نادر و کمیاب است که تمام آن صفات در یک نفر جمع شوند.

4
– هنگامی که یک مرد با زنی ازدواج می کند تصویر شیرین و جذابش ، را
همانطور که در واقع او را می بیند به خود تعلق داده و در ذهن جای می دهد و
می خواهد این تصویر صاف و پاک و جذاب و سحر کننده را در طول زندگیش
نگهدارد. پس این تصویری که از تو در ذهنش وجود دارد ، بد و زشت نکن. از
زیبای و ظرافتت وشادابی صحتت وظرافت ورعنایی حرکاتت و شیرینی سخنانت ( نزد
او ) حفاظت کن . با صدای ناهنجار حرف نزن ، الفاظی از سر اجبار و آهسته
نزد خود جاری نکن و اگر از این ارزشهای والای زنانه خالی گشتی و یا در
چیزی از آنها سستی کردی ، (بدان که ) تصویرت را درنگاه شوهرت بی ارزش کردی
و پایین آوردی و از آن تصویر زیبا و جذاب زنانه که هر مردی در مورد زنش می
سراید ، دور گشته ای . در وصف پیامبر از زن نیکو کار این گونه آمده است که
وی صلی الله علیه و سلم فرمودند : « .........و چون شوهرش به او نگاه کند
او را (مرد را ) شاداب می گرداند.».

5 - دینداریت را حفظ کن . خود
را ملزم به حجاب اسلامی کن و در این که شخصی چیزی از جسم تو را ببیند و یا
عابری لحظه ای نگاهش به تو بیفتد ، سهل انگاری نکن و همانا همسرت بر تو
غیرت دارد و بسیار حریص است به آنکه کسی تو را نبیند جز افرادی که دیدن تو
برای آنها حلال است .

مردی با دختری که حجاب و دینداریش او را به
تعجب انداخت ، ازدواج کرد . هنگامیکه به زنش در مشاجره ای شنیدنی جواب داد
، آن زمان که خانمش گفته بود { قُل لَّن یصِیبَنَا إِلاَّ مَا کَتَبَ
اللّهُ لَنَا } (بگو که بر ما هیچ چیز وارد نمی شود جز آنچه که خداوند
برای ما نوشته است ) و آن مرد نیز به او گفت که همیشه همسرش را با همان
تصویر پاک و با ارزش متصور می شود ، زنی مومن به خدا ، راضی به قضا و قدرش
، و چنگ زننده به مبادئ با ارزش و افکار پاک . و شاید که شوهرت در تو نیز
مانند آن را ببیند ، پس تصویرت را در قلب و ذهنش خراب نکن .

6 – در
شبانگاه قبل از اینکه همسرت به خانه بیاید خود را آرایش کن تا تو را در
بهترین حالت ببیند . لباس زیبا و شایسته بر تن کن و از عطرها و ... آنچه
را دوست دارد استفاده کن از جواهراتی که به تو هدیه کرده ، بر سینه ات
قرار بده چون دوست دارد اثر هدیه اش را بر تو ببیند و همانگونه باش که
داری به دیدار یکی از دوستانت و قوم و خویشانت می روی .

7 – (وقتی
شوهرت در خانه است ) خود را به کارهای خانه به جای شوهر ، مشغول نکن چون
تمام اعمال و کارهای نظافت وپاکی و نظم و ترتیب ، هنگامیکه به خانه می آید
خسته کننده و ملال آور به نظر می آیند . پس تو را یا فقط در آشپزخانه می
بیند و یا فقط در لباس نظافت و کار ! در زمان غیابش به این کارها بپرداز.

8
– به بهترین وجه خانه را مرتب کن هر چند وقت یکبار نشیمنگاه را تغییر بده
. دستکاریهای هنرمندانه ات را زمان پاک کردن تابلوها و قطعه های تزیینی و
عیره ، انجام بده .

9 – بر عواطف ملتهبه و سوزان و بر احساسات ناشی
از عشق سرکش و رویاهای بیداری ، که قبل از ازدواج با آنها زندگی می کردی ،
حسرت مبر ، چون اینها بعد از ازدواج آرام می شوند و به احساسات و عواطف
آرام و لطیف تبدیل می گردند .

10 - اگر مرد در روابط زناشوئی حرف
اول را می زند پس تو مسئول موفقیت و توافق و انسجام در ازدواج هستی و هر
زمان که به دانش و فرهنگ و پُست و مقامی رسیدی ، برای شوهرت فروتن باش و
به او پناه ببر ودر نظرات با او درگیر مشو و در مشاجرات و گفتگوهایت به
تبادل مؤثر افکار با زوجت توجه کن چون رد و بدل کردن نظرات ثمر بخش بهتر
است از یک سویه ویک طرفه کردنی که باعث نابودی شود .

11 - دائم این
احساس را در همسرت ایجاد کن که تو در احساساتش و خوشیها و غمها و شعوراتش
با او مشارکت می کنی . کاری کن که احساس کند در بهشتی آرام و راخت زندگی
می کند تا با فراغ خاطر به کار و نوآوری و تولید چیزهای بپردازد که زندگیش
را اجتماعی ثمر بخش می کند.

12 – سخن شیرین و مفید و لبخند درخشان
و نورانی و شوخی های زنده کننده و خوبریی دلپذیر را تجربه کن و از غم
واندوه وسخنان بیهوده و پوچ و از بدرویی و اخم کردن و از غمگین بودن و
اضطراب دوری کن .

13 – مهارت و چیرگی و برتری خودت بر زنان دیگر را
به شوهرت نشان بده که این تمسک همسرت را به تو و افتخارش را نسبت به
ویژگیهای شخصی تو زیاد خواهد کرد خصوصاً آن زمانی که با مهارت هر چه برایش
انجام می دهی .

14 – وقت خود را در مکالمات تلفنی با دوستانت و یا
با خواندن مجله های بی ارزشی که از اخبار بازیگران زن و مرد و یا
خوانندگان زن ومرد و یا با خواندن داستانهای عاشقانه و روابط عشقی و همراه
با اوهام ، ضایع و تلف نکن . (متاسفانه ) در روزگار ما این نوع مجلات
زیادند و زیادند زنانی که بیشتر وقتشان را در خواندن آن مجلات بی ارزش و
بی مایه می گذرانند . از میان مجلات آنهایی را که به ذهن و عقل و دلت سود
می رسانند و آنهایی را که فرهنگ تو را می افزایند و تو را در حل مشکلات
خانگی و فرزندان کمک می کنند ، اختیار کن .

15 - از برنامه های
تلویزیون آنهایی را که به تو فایده می رسانند و باعث افزایش فرهنگ و مهارت
تو می شوند ، انتخاب کن و وقت خود را در سریالهای بی ارزش و و فیلمهای پست
ضایع نکن .

16 – همسرت را برای فعالیتهای ورزشی و بدنی بیرون از
خانه تشویق کن و اگر توانستی و ممکن بود و یا فرصتی ایجاد شد با در
تعطیلات پایان هفته و در هوای آزاد راه برو .

17 – زمانهی مناسبی را
جهت بیان مشکلات خانواده و گفتگو برای حل آنها بر گزین ، چون حل مشکلات
هنگام صبح و قبل از رفتن همسرت سر کار به دلیل کمی وقت ، مشکل می شود و
هنگام باز گشت او از کا در زمان عصر به دلیل خستگی و کوفتگی ، به گفتگو
جهت حل هیچ مشکلی اقدام نکن شاید که شب بهترین فرصت برای گفتگو در مورد
مشکلات و تلاش جهت حل آنها باشد . در حضور بچه ها به گفتگو در مورد
مشکلاتشان نپرداز تا آنها احساس نکند که بار سنگین و وبالی بر (گردن ) تو
و شوهرت هستند و آنها دلیل اختلاف بین والدین می باشند.

18 – به
مجرد ورود شوهرت به منزل ، جهت شکایت از اموری بی ارزش از قبیل دادو فریاد
بچه ها ، نشتاب و از شوهرت طلب مکن که نقش پلیسی را برای آنها بازی کند که
بر متهم خشم می گیرد و یا وا را محاکمه کرده و می زند.

19 – در
مقابل بچه ها از راه و روش همسرت انتقاد نکن و الفاظ نا مناسب که ممکن است
بچه ها آنها را بعداً تکرار کنند مانند « غول آمد » یا « عامل وباعث
بدبختی و نگرانی » استفاده نکن . بعضی از زنان هنگامیکه فرزندشان در
یادگیری تنبلی می کند به او می گویند : " تو اصلاً در زندگیت موفق نمی شوی
تو هم مانند پدرت تنبل و شکست خورده ای " و هرگاه که همسرش مریض می شود از
اهمیت دادن به بیماریش می کاهد و هرگاه شوهرش با جدیت برایش داستانی روایت
می کند ، می گوید: " آن را قبلاً شنیده ام " و امور مانند آن که به ظاهر
بی ارزش و خرد هستند اما در ناحیه و ضمیر خود بسیاری از دردها را برای زوج
حمل می کنند .

20 – از افراط در تعصب و عتاب بسیار بر حذر باش و از
اعمالی که باعث شعله ور شدن غیرت و تعصب همسرت و خیس شدن و مخدوش افکارش
می شود دوری کن . عبدالله بن جعفر بن ابی طالب دخترش را وصیت کرد وگفت : «
از تعصب بر حذر باش چون کلید جدایی است و از کثرت عتاب نیز دوری کن چون
باعث ورود کینه می شود .

21 – بر حذر باش از آنکه بخواهی به عشق
همسرت نسبت به مادر و پدرش حسادت کرده و از آن بکاهی . پس جگونه می توانیم
قبول کنیم از زن مسلمان که زندگیش را با حسادت و تعصب نسبت به محبت همسرش
به اهلش آغاز کند در صورتی که این حب فطری است و خداوند آن را بر مسلمانها
واجب کرده است و عشق همسرش برای او از نزدیک یا دور ، چیزی دست نیافتنی
است .و چگونه می توانیم از زن مسلمان قبول کنیم که به همسرش محی کند تا
زندگیش را با معصیت به خداوند متعال و پیامبرش صلی الله علیه و سلم
وسرپیچی از آنها در قبال اهلش ، با او شروع کند و (از او بخواهد تا ) از
والدینش نا فرمانی کند و ارتباط صمیمی خود را با آنها و اهلش به خاطر رضای
زنش قطع کند ؟
و این همان چیزی است که رسول خدا صلی الله علیه و سلم از
آمدن آن در آینده و تغییر حال مسلمانان و اخلاق آنها خبر داده است و خبر
داده که در آن زمان « مرد از زیش اطاعت می کند و از مادرش نافرمانی می کند
به دوست نیکی و به پدر ستم می کند » .

22 – مشکلات خانگی را به اهلت
منتقل نکن که باعث بر افروخته شدن آنها بر ضد همسرت می شوی بلکه سعی کن
مشکلات را با همکاری شوهرت حل کنی . اگر از او غنی تر بودی و یا از جهت
اصل و نسب از و یا فرهنگ و علم از او بالاتر بودی ، او را خوار و علیل و
کوچک به حساب نیاور که کوچک شمردن زوج و کم شمردن منزلتش و برتری دادن زن
بر شوهر مجاز نمی باشد . رسول خدا صلی الله علیه و سلم می فرماید : «
خداوند تبارک و تعالی به زنی که از همسرش تشکر نمی کند در حالی که به او
نیازمند است ، نگاه نمی کند».

23 - شوهرت را از معاشرتهای زناشوئی
منع نکن . رسول خدا صلی الله علیه وسلم می فرماید : « هرگاه مرد ، زنش را
به همبستر شدن دعوت کرد و او نیامد و شوهر با ناراحتی شب را گذراند ،
ملائکه آن زن را تا صبح لعنت می کنند ».
و بدان که اولین حق زوج بر
زوجه اش ،‌اطاعت زن از اوست رسول خدا صلی الله علیه و سلم می فرمایند : «
اگر قرار بود که دستور دهم تا شخصی ،‌شخص دیگری را سجده کند ، به زن دستور
می دادم تا شوهرش را سجده کند » و حتی روزه ی نفلی هم بدون اجازه ی شوهرت
نگیر . رسول خدا صلی الله علیه وسلم می فرماید : « بر زن حلال نیست که
روزه بگیرد ( منظور روزه ی غیر رمضان است ) در حالی که زوجش شاهد اوست ،
مگر با اجازه اش و در خانه اش اجازه ای ندارد مگر با اجازه ی او (شوهر )».

24
– فضل و بزرگی همسرت را بر خودت فراموش نکن که رسول خدا فراموش کردن فضل
شوهر را یکی از دلایل ورود زن به آتش بیان کرده و آن را کفر نامیده است .
از ابن عباس رضی الله عنهما روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم
فرمودند : « آتش به من نشان داده شد درآن هنگام بیشتر اهل آن زنان ناشکر و
کافر بودند » گفته شد : آیا به خدا کفر ورزیدند ؟ فرمود : « به زوج خود
کفران ورزیدند و کفران نیکی کردند اگر به یکی از آنها به اندازه ی دنیا
نیکی می کردی سپس می گفتی از تو چه دیده (آن زن ) به تو می گوید : ذره ای
خیر از تو ندیده ام » .

25 – از اموال شوهرت چیزی را انفاق نکن مگر
با اجازه ی خود او و بعد اطمینان از رضای او .رسول خدا صلی الله علیه و
سلم می فرماید : « هیچ زنی ، چیزی از خانه شوهرش انفاق نکند مگر با اجازه
ی او » گفته شد : ای رسول خدا حتی غذا؟ فرمود : « آن که از برترین اموال
است ».

26- و هرگاه همسرت در تنگنا ( مادی ) قرار گرفت از مالت به
او صدقه بده و اگر مالی نداشتی ،‌پس بر دشواری و سختی زندگی صبر کن تا
خداوند برای شما گشادگی . راه چاره ای فرستد .

27 – و اگر از مادران
کارگر و مشغول به کار هستی پس فکر نکن که تمام چیزی که همسر و فرزندانت
نیاز دارن ، تنها مال وثروت است پس مادر ، در عوض کوتاهیش در انجام مهمات
انسانی ، به آنها مال فراوان سرازیر کند . و بسیلر دور باد از تو این فکر
که شیر مصنوعی را با شیر خدادادی و طبیعی مادر یکسان کنی و یا مهربانی
خدمتکار زن و کنیزک را با مهربانی مادر یکی بدانی و یا غذای خدمتکار زن
کافر را با غذای پاک رن و تربیت مربی نادان را با تربیت مادر آگاه و دانا
یکسان کنی .

28 – از کار شوهرت اعلام بیزاری نکن . از بدترین
چیزهایی که بعضی زنان آن را بوجود می آورند اعلام بیزاری از از کار
همسرشان است واین وع اعلان باعش بوجود آمدن بدبختی و عادت کردن به شکایت و
متهم کردن زوج به عدم توجه به زوجه و سستی در او می شود درنتیجه با
عصبانیت به خانه ی مادرش پناه می برد.

29 - به یاد داشته باش زوجی
که آماده است تا رفتنش (سر کار ) را کسی ببیند (در پی زنی است که ) او
اولین کسی است که از خوابش بیدار می شود سپس بعد از آن تمام کسانی را که
در آن خانه هستند بیدار می کند و برایشان غذا آماده می سازد و با کودکان
در پوشیدن لباسهایشان همکاری می کند. واز زنی که عادت کرده تا نیمی از روز
و تا زمان آمدن خورشید در کبد آسمان ، بخوابد ، خشنود نمی گردد.

30
- بدان که خانه ی پر از حب و سلامتی و درود و قدر دانی متقابل و احترام
همراه با غذایی که از مقدار کمی نان و آب تشکیل شده بهتر است از خانه ای
که پر از انواع گوشتهای قربانی و غذاهای اشتها آور است و درر عین حال پر
از بدبختی و دشمنی می باشد .

ترجمه: منیر
صدر: سایت نوار اسلام
IslamTape.Com

با چه کسی ازدواج کنیم ؟‌ چگونه همسرآینده امان را بشناسیم؟ چه شرایطی برای
همسر در نظر بگیریم ؟ در چه سنی باید ازدواج کرد؟ چه شرایطی باید داشته
باشیم تا ازدواج کنیم ؟

و هزاران سئوال از این دست را هر روزه جوانان در ذهن خود مرور می کنند و به
دنبال جواب هستند. در این یادداشت و چندین یادداشت بعدی ، سعی ما بر این
است که به این مهم بپردازیم و سئوالاتی که مبتلا به عموم هست را از منظر
روانشناسی کاربردی پاسخ دهیم.

در مورد ازدواج باید بگوئیم که : این رابطه تنها به منظور ارضای تمایلات آنی
نیست . بلکه زندگی آینده و خوشبختی زن و مرد و کودکان آنها بر اساس این
پیوند قرار گرفته است و چنانکه در بحث تربیت کودک نیز شرح دادیم یکی از
علل عمده اختلالات روانی در کودکان ، گسسته شدن رابطه خانواده و یا
اختلافات خانوادگی است.

ازدواج موفق بستگی به عوامل مختلفی دارد که خیلی از آنها را باید در دوران نامزدی
( قبل از ازدواج ) ارزیابی کرد. عوامل دیگری نیز در موفقیت زندگی زناشویی
موثر است که می توان آنها را بعد از ازدواج شناخت.

در ازدواج ، سازش دائمی و از خودگذشتگی فراوان لازم است ، ولی اگر زن و مرد
قبل از ازدواج با یکدیگر توافق بیشتری داشته باشند ، امکان سازش بعدی
بیشتر خواهد بود.

مهمترین عوامل توافق در ازدواج عبارتند از :

1 - رشد عاطفی و فکری

2 - تشابه علایق و طرز تفکر

3 - تشابه مذهبی ( مسائل عینی مذهبی مد نظر است نه کلیات )

4 - تشابه تحصیلی و طبقاتی

5 - تشابه طرز فکر نسبت به امور جنسی

6 - تشابه علاقه به زندگی و سرعت عمل در کارها

7 - رابطه با خانواده زن و شوهر

سعی ما بر این است که در این یادداشت و یادداشت های بعدی موارد هفتگانه فوق را شرح دهیم و در این یادداشت معیار اول را بحث می کنیم.

1 - رشد عاطفی و فکری

مهمترین عامل موفقیت در زندگی زناشویی ، رشد عاطفی و فکری است. البته واضح است که
درجه رشد عاطفی و فکری تنها بستگی به سن ندارد ، بلکه سن روانی ، اجتماعی
و عاطفی و سن جسمانی همه از عوامل موثر روشنفکری است. اگر این عوامل فراهم
باشد ، بهترین سن برای ازدواج 25 سالگی برای مرد و 22 سالگی برای زن است.

در این سن یک فرد عادی به اندازه کافی رشد و ثبات فکری و عاطفی دارد و امکان
تغییر ناگهانی در رفتار او کم است ، اگر چه در این سن عادات مختلف در فرد
به صورت محکمی در آمده ، ولی هنوز قابلیت تطبیق و سازش در او موجود است.
البته باید اضافه کرد که این سن را تنها از لحاظ کلی انتخاب کردیم ، بدین
معنی که خیلی ازدواجهای مقرون به خوشبختی وجود دارد که زن و مرد در موقع
ازدواج بسیار مسن تر یا جوان تر از سن مذکور بوده اند.

رشد جسمانی نیز عامل مهمی در آمادگی برای ازدواج است. اگر چه در اجتماع کنونی
ما ازدواج معمولا بعد از بلوغ صورت می گیرد ،‌ معهذا باید گفت که روان
شناسان ، زناشویی کودکان تازه بالغ را که آمادگی وارد شدن به زندگی پر
مسئولیت زناشویی را ندارد ، صلاح نمی بینند.

مسئله دیگری که از لحاظ بهداشت روانی قابل ملاحظه است اینکه آیا در ازدواج
اختلاف هوش و معلومات سبب بروز اختلافات زناشویی خواهد شد یا خیر ؟
تحقیقاتی که در این زمینه موجود است نشان می دهد که مردان تمایل دارند که
با زنان کم هوش تر از خود ازدواج کنند و اغلب زنهای خیلی با هوش مجرد می
مانند. از لحاظ خوشبختی زناشویی ، صلاح است که مرد از لحاظ هوش ، کمی برتر
از زن باشد ، زیرا محیط ما چنین اقتضاء می کند. ولی تفاوت زیادی در این
مورد نباید وجود داشته باشد‌ ، زیرا در غیر این صورت علایق و طرز تفکر
آنان با یکدیگر توافق نخواهد داشت. البته امکان دارد ازدواج موفقیت آمیزی
که در آن زن با هوش و فعالی شریک است ، وجود داشته باشد ، ولی خطرات ناشی
از آن زیاد است . در واقع هوش یک معیاری است که علایق و طرز تفکر خاصی را
تولید می کند و درصورت اختلاف هوشی زیاد انطباق و توافق طرفین به شدت کاهش
می یابد.

رشد اجتماعی رابطه نزدیکی با رشد عاطفی و فکری دارد ، زیرا شخصی که از لحاظ
اجتماعی رشد کرده است ، روابط اجتماعی را بهتر درک می کند . او می داند
چگونه با دیگران ، به خصوص خانواده و همکارانش سازش کند . او درک می کند
که انتظارات اجتماع از او چیست و تا اندازه زیادی قادر است خود را با این
توقعات تطبیق دهد. همچنین او آماده قبول مسئولیت است و نسبت به محدودیتهای
خود آگاهی دارد.

یکی از مهمترین عوامل رشد ، مقدار و چگونگی رشد عاطفی است . مثلا شخص ممکن است
سی یا چهل سال عمر کرده باشد ، ولی از لحاظ رشد عاطفی عقب مانده محسوب شود
. چنین شخصی قدرت کنترل احساسات و عواطف خود را ندارد و در نتیجه زندگی
زناشویی او مختل می شود.

شخصی که رشد عاطفی کرده است ، در مورد همسر و فرزند و دوستان و مشکلات زندگی
نظریه واقع بینانه ای دارد. او دارای فلسفه زندگی معینی است که بر اساس آن
می تواند از بحرانهای دایمی زندگی جلوگیری کند . او به پیشرفت های فعلی
خود متکی است و زیاد به گذشته خود ، هر چند هم با شکوه بوده باشد ، اتکا
ندارد. در ضمن به مطالبی از قبیل امور جنسی ،‌ عشق ، ازدواج و تربیت کودک
با روشنفکری می نگرد.

درپناه الله